بهترین راه درمان ملاسما چیست؟

پوست انسان سرشار از ملانین است. ملانین رنگدانه ای است که رنگ پوست را ایجاد می کند. ملانین در سلول های رنگدانه ساز تولید می شود که در لایه تحتانی پوست قرار دارند. فعالیت بیش از حد این سلول ها منجر به تولید زیاد ملانین می شود و این مسئله منجر به هیپرپیگمانتاسیون می شود که لکه های تیره ای در پوست ایجاد می کند. لکه های ملاسما معمولاً قرینه است و در دو طرف پیشانی، سر بینی، گونه ها و چانه دیده می شود. لک صورت غالباً در زنان اتفاق می‌افتد و تنها 10 درصد از مردان، دچار این عارضه می‌شوند. نژادهای با پوست تیره به ویژه اسپانیایی‌تبارها، آسیایی‌ها، هندی‌ها، مردم خاورمیانه و شمال آفریقا بیشتر دچار ملاسما می‌گردند. اگر ملاسما ناشی از مصرف قرص ضدبارداری باشد با تغییر نوع قرص یا تغییر روش ضد بارداری که استروژن کمتری داشته باشد می توان به بهبود کمک کرد. پزشکان به راحتی با معاینه ملاسما و هیپرپیگمانتاسیون را تشخیص می دهند.

جهت درمان، کرمهایی وجود دارد که پزشک می تواند تجویز کند و باعث روشن شدن پوست شود و همچنین ممکن است استروئیدهای موضعی برای کمک به روشن شدن مناطق آسیب دیده تجویز کنند. اگر این موارد جواب نداد، لایه برداری شیمیایی، درم ابریژن و میکرودرم ابریژن گزینه های احتمالی هستند. این روشهای درمانی لایه های بالایی پوست را از بین می برد و ممکن است به روشن شدن لکه های تیره کمک کند.

پیشگیری از ملاسما

ملاسما نوعی مشکل شایع پوستی می باشد که لک های قهوه ای تا خاکستری- قهوه ای روی صورت ایجاد می کند. اگر چه علت دقیق آن مشخص نیست؛ اما فاکتورهایی مانند قرار گرفتن در معرض نور خورشید، استفاده از قرص های ضد بارداری و برخی لوازم بهداشتی پوست می تواند در ایجاد آن دخالت داشته باشد. اگر به این بیماری پوستی دچار هستید، پزشک، نکات زیر را به شما توصیه خواهد کرد:

1. استفاده روزانه از ضد آفتاب ها: یکی از شایع ترین درمان ها برای ملاسما محافظت در برابر خورشید می باشد. نور خورشید می تواند منجر به بروز این مشکل پوستی شود، بنابراین استفاده روزانه از ضدآفتاب ها حتی در روزهای ابری و مخصوصاً بعد از شنا و تعریق بسیار اهمیت دارد. انتخاب یک ضد آفتابی با اس پی اف 30 یا بیش از 30 یا استفاده از زینک اکساید یا تیتانیوم دی اکساید می تواند محافظت مناسبی را در برابر اشعه آفتاب تأمین کند.
2. استفاده از کلاه هایی با لبه پهن و هم چنین استفاده از عینک آفتابی: استفاده از ضد آفتاب به تنهایی نمی تواند محافظت لازم در برابر خورشید را برای شما فراهم کند. تا جایی که ممکن است باید به دنبال سایه باشید و از لباس های مناسب علاوه بر ضد آفتاب استفاده کنید.
3. محصولات مراقبت پوستی مناسب انتخاب کنید: محصول مراقبتی مناسب نباید پوست شما را بسوزاند؛ زیرا تحریک پوستی ناشی از این محصولات می تواند ملاسما را تشدید کند.
4. از وکس کردن اجتناب می کنید: وکس کردن پوست می تواند سبب التهاب پوستی شود. در مورد روش مناسب برداشت موهای زائد خود با پزشک مشورت کنید.

اگر ملاسما به خودی خود برطرف نشود در آن صورت پزشک می تواند از درمان دارویی یا روش های عنوان شده برای درمان لک ملاسما استفاده کند.

علل ایجاد ملاسما

• علت دقیق لک صورت (ملاسما) ناشناخته است، با این حال عوامل متعددی وجود دارد که می‌تواند باعث بروز لک‌های صورت (ملاسما) شود.
• ژنتیک- استعداد ژنتیکی فرد، نقش مؤثری در توسعه لک‌های صورت (ملاسما) دارد. همچنین احتمال وقوع ملاسما در افراد با پوست تیره‌تر و زیتونی رنگ بیشتر است.
• هورمونی- هورمون‌های خارجی مانند قرص‌های ضد بارداری و روش‌های جایگزین درمان با هورمون (HRT) یا بارداری می‌تواند باعث بروز لک‌های صورت (ملاسما) شود. وقتی ملاسما در طول بارداری رخ دهد، به آن «ماسک حاملگی» می‌گویند.
• بیماری‌های تیروئیدی- احتمال شیوع و بروز لک‌های صورت (ملاسما) در افراد مبتلا به بیماری‌های تیروئیدی افزایش می‌یابد.
• قرار گرفتن در معرض نور خورشید- قرار گرفتن در معرض اشعه UV نور خورشید دلیل اصلی بیماری ملاسما، به خصوص در افرادی که زمینه ژنتیکی این بیماری را داشته باشند، است. تجمع رنگ‌دانه‌ها در بیماری ملاسما همیشه در ماه‌های تابستان افزایش می‌یابد و تیره‌تر می‌شود.

انواع ملاسما

انواع مختلفی از لک صورت وجود دارد که از نظر الگوی رنگ و محل پیدایش با هم تفاوت دارند.

1. ملاسمای برون‌پوستی، ملانین اضافی در لایه‌های سطحی پوست است و اغلب به رنگ قهوه‌ای روشن به نظر می‌رسد.
2. ملاسمای عمیق یا درون‌پوستی که در لایه‌های میانی پوست یافت می‌شود و معمولاً به رنگ تیره‌تری است و با ترکیبی از کرم‌ها و لیزر فراکشنال درمان می‌شود.
3. ملاسمای نوع ترکیبی شامل ملاسمای برون‌پوستی و درون‌پوستی می‌شود و درمان آن معمولاً از انواع دیگر سخت‌تر است. این نوع از ملاسما در بین افرادی با رنگ پوست تیره‌تر شایع‌تر است.

تشخیص ملاسما

اگر علائم ملاسما را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید. معاینه بصری ناحیه آسیب دیده اغلب برای تشخیص ملاسما کافی است. برای رد کردن علل خاص، ممکن است متخصص پوست برخی آزمایشها را درخواست نماید. عفونت های باکتریایی و قارچی را بررسی کرده و میزان لایه های پوستی ملاسما را تحت تأثیر قرار دهد. برای بررسی و رد موارد جدی تر، ممکن است نمونه برداری نیز انجام شود؛ که این کار شامل برداشتن تکه کوچکی از پوست آسیب دیده برای آزمایش است.

درمان ملاسما

میکرودرم ابریژن و درم ابریژن

در طی این درمان‌ها، لایه‌ی سطحی پوست به تدریج زدوده می‌شود و پوستی تمیز و بدون ملاسما به جای آن رشد می‌کند. هر دو روش درم ابریژن و میکرودرم ابریژن، روشهای پزشکی مبتنی بر سایش لایه‌ی سطحی پوست با استفاده از مواد ساینده برای رفع لک صورت هستند. در روش میکرودرم ابریژن، از کریستال‌های بسیار ریز استفاده می‌شود. این کریستال‌ها بسیار ساینده هستند، به همین دلیل امروزه استفاده از این روش رایج‌تر است. در طی میکرودرم ابریژن این کریستال‌های بسیار ریز با عمل سایش خود سلول‌های مرده پوست را زدوده و سپس از سطح پوست ساکشن و مکیده می‌شوند. همزمان با بین رفتن سلول‌های مرده‌، لایه‌ی سطحی و دارای لک‌های ملاسما زدوده شده و لیفت می‌گردد. شما معمولاً می‌توانید حدوداً پنج جلسه (با فاصله‌ی دو تا چهار هفته) میکرودرم ابریژن را انجام دهید. اگر علت زمینه‌ای ملاسمای خود را درمان نکنید، می‌توانید یک درمان نگهدارنده را هر چهار تا هشت هفته انجام دهید.

درمان با لیزر بهترین روش درمان ملاسما

اگر می‌خواهید برای درمان لکه های صورت از لیزر استفاده کنید، به دنبال درمان با یک لیزر دوگانه ترمیمی و یا فراکشنال باشید که تنها لک‌ها را در سطح پوست (به جای لایه‌های عمیق‌تر) مورد هدف قرار می‌دهد. همچنین شواهدی وجود دارد که میکرودرم ابریژن و لیزردرمانی می‌تواند نتایج مثبت و اثرات طولانی مدت را ارائه دهد. روش نوردرمانی با پالس شدید، روشی ملایم‌تر از درمان با لیزر است؛ اما به طریق مشابهی عمل می‌کند. در این روش، امواج نور مناطق پیگمانته و لکه‌های پوست را هدف قرار داده و آنها را برطرف می‌سازد.

پلینگ شیمیایی

پلینگ شیمیایی روشی است که از اسید گلیکولیک یا یکی دیگر از مواد شیمیایی مشابه، برای سایش و زدودن لایه‌ی ملاسمای پوست استفاده می‌شود. این مواد شیمیایی مایع بر روی پوست اعمال شده و سوختگی شیمیایی خفیفی را ایجاد می‌کنند. با زدودن لایه‌های سوخته پوست، یک لایه‌ی تازه و بدون ملاسما به جا می‌ماند. در حالی که اسید گلیکولیک یکی از رایج‌ترین گزینه‌های مورد استفاده است، گزینه رایج دیگر اسیدتری کلرواستیک است که یک ترکیب مشابه سرکه می‌باشد. هر چند لایه برداری با این ماده شیمیایی می‌تواند کمی دردناک‌تر باشد؛ اما گزینه‌ی درمانی مناسبی برای موارد شدید ملاسما است.

درمان با داروهای موضعی

پزشک شما ممکن است کرم‌هایی مانند استروئیدهای موضعی را برای لایه‌برداری و روشن شدن پوست شما تجویز کند. اگر این کرم‌ها مؤثر واقع نشود، گزینه‌های پلینگ شیمیایی، درم ابریژن و میکرودرم را به شما توصیه خواهد کرد. این درمان‌ها با زدودن لایه‌ی سطحی پوست می‌توانند به روشن شدن لکه‌های تیره‌ی پوست شما کمک کنند.

کرم هیدروکینون

هیدروکینون به شکل کرم، لوسیون، ژل، یا مایع در بازار عرضه می‌شود. این ماده با توقف فرایند شیمیایی طبیعی در پوست شما که مسئول ایجاد ملانین است، عمل می‌کند. از آنجا که ملانین رنگ تیره‌ی پوست را ایجاد می‌کند، با توقف تولید آن، مقدار رنگدانه‌های تیره مربوط به ملاسما نیز کاهش می‌یابد.

داروهای روشن کننده‌ی ثانویه (کورتیکواستروئیدها و ترتینوئین‌ها)

هر چند در بسیاری از موارد، هیدروکینون به عنوان یک درمان اولیه استفاده می‌شود، پزشک ممکن است داروی روشن کننده‌ی ثانویه‌ی پوست را تجویز کند که می‌تواند تأثیر درمانی قوی‌تری داشته باشد. از جمله درمان‌های ثانویه که اغلب استفاده می‌شود، ترتینوئین‌ها و کورتیکواستروئیدها می‌باشد. هر دو ماده برای سرعت بخشیدن به روند پوسته ریزی سلول‌های مرده و جایگزینی سلول‌های جدید پوست استفاده می‌شود.

کرم‌های سه گانه

پزشک ممکن است کرم سه گانه را برای شما تجویز کند که فرمول آن حاوی ترتینوئین، کورتیکواستروئید و هیدروکینون است. گزینه‌های دیگر شامل اسید آزالائیک یا اسید کوجیک است که سرعت تولید رنگدانه‌های تیره‌ی پوست را کاهش می‌دهد.

• ملاسما یا لک های پوستی
  تاریخ انتشار : 1394-02-05تاریخ بروز رسانی : 1400-06-12